Υπάρχει η περίπτωση να χορηγείται συνδυασμός φαρμάκων ταυτόχρονα (συνδυασμένη χημειοθεραπεία) ή μόνο ένα φάρμακο, για τη θεραπεία πολλών και διάφορων μορφών καρκίνων.
Πότε χορηγείται χημειοθεραπεία
Η χημειοθεραπεία αποτελεί μια από τις θεραπείες που, μαζί με την χειρουργική επέμβαση και την ακτινοθεραπεία, αποτελούν το βασικό τρίπτυχο αντιμετώπισης του καρκίνου. Στους ογκολογικούς ασθενείς χρησιμοποιείται στις εξής περιπτώσεις:
- Να επιλεχθεί ως η αποκλειστική θεραπεία για ορισμένες μορφές καρκίνου (π.χ λεμφώματα και οι λευχαιμίες).
- Συστήνεται χημειοθεραπεία μετά από άλλες θεραπείες. Είναι συνήθης πρακτική να χορηγείται μετά από χειρουργική επέμβαση ώστε να καταστραφούν τυχόν εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα που, λόγω του μικρού μεγέθους τους, ενδέχεται να μην έχουν εντοπιστεί.
- Πολλές και οι περιπτώσεις όπου η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για να συρρικνωθεί ένας όγκος έτσι ώστε να ακολουθήσουν άλλες θεραπείες, όπως ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση. Τότε γίνεται λόγος για προεγχειρητική χημειοθεραπεία.
- Ακόμα και αν δεν είναι δυνατή η ίαση της νόσου, η χημειοθεραπεία χορηγείται για να μειωθούν τα συμπτώματα, μια συνθήκη που βοηθά τους ασθενείς να έχουν καλύτερη και ποιοτικότερη καθημερινότητα.
Η χημειοθεραπεία δεν είναι μια επώδυνη διαδικασία αλλά για κάποιους ασθενείς μπορεί να υπάρξει αίσθηση δυσφορίας ή αίσθημα καύσου στις φλέβες. Η χορήγηση της γίνεται σε κύκλους θεραπειών, μπορεί να διαρκέσει λίγες μέρες ή εβδομάδες ενώ υπάρχει και η περίπτωση να χορηγείται σε μακροπρόθεσμη βάση.
Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τον κάθε ασθενή ενώ, σε όλες τις περιπτώσεις, απαιτείται μια περίοδος ανάπαυσης μεταξύ των συνεδριών ώστε ο ασθενής να ηρεμεί και να ανακτά τις δυνάμεις τους που ενδεχομένως να έχουν εξασθενήσει λόγω της τοξικότητας των φαρμάκων.
Τρόποι χορήγησης της χημειοθεραπείας
Η θεραπεία πραγματοποιείται με περισσότερους από έναν τρόπους, δηλ, μπορεί να χορηγηθεί ενδοφλέβια χημειοθεραπεία ή και μαζί με δισκία.Η θεραπευτική αγωγή μπορεί να χορηγείται ως εξής:
- Δια στόματος
- Ενδοφλέβια με αργή έγχυση του φαρμάκου
- Με την εισαγωγή φαρμάκων απευθείας στο όργανο/ ιστό που νοσεί από καρκίνο
- Μέσω καθετήρα που τοποθετείται σε μεγάλη φλέβα, συνήθως στον λαιμό ή στο στήθος
Η χημειοθεραπεία χορηγείται κυρίως στα εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων , όπου ο ασθενής παραμένει για μερικές ώρες. Παραμονή σε Νοσοκομείο συστήνεται όταν απαιτείται ειδική επίβλεψη για διάφορους λόγους και ανά περίπτωση.
Οι πιθανές παρενέργειες
Η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες σε ορισμένους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά αυτό δεν είναι κανόνας για όσους υποβάλλονται σε αυτήν. Ορισμένες παρενέργειες της χημειοθεραπείας είναι ήπιες ενώ άλλες μπορεί να γίνουν αιτίες σοβαρότερων επιπλοκών. Για παράδειγμα οι περισσότερες χημειοθεραπείες προκαλούν πτώση των λευκών αιμοσφαιρίων τα οποία προστατεύουν τον οργανισμό από τις λοιμώξεις.
Γενικά, οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χημειοθεραπεία είναι:
- Ναυτία και έμετος
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- Κόπωση εξαιτίας διαφόρων αιτιών: αναιμία, απορρύθμιση θυρεοειδή αδένα, εξέλιξη της νόσου κ.α
- Γαστρεντερικές διαταραχές, όπως η ναυτία, ο έμετος, η διάρροια
- Πληγές ή άφθες στο στόμα
- Αυξημένος κίνδυνος λοίμωξης
- Τριχόπτωση-Αλωπεκία
- Μυϊκή αδυναμία
- Οιδήματα
- Ευαισθησία του δέρματος στο ηλιακό φως
- Ξηροφθαλμία
- Ανορεξία
- Περιφερική νευροπάθεια (πιο σπάνια)
Συνήθως οι παρενέργειες υποχωρούν μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Καθώς κάθε περίπτωση ασθενούς είναι μοναδική, ο θεράπων ιατρός θα αποφασίσει ποιο σχήμα θεραπειών είναι κατάλληλο για κάθε ασθενή .