Γιατί είναι επικίνδυνος ο αμίαντος και ποια η σχέση του με τον καρκίνο;
Ο αμίαντος αποτελεί φυσικό ορυκτό του οποίου οι ίνες είναι δυνατό να διαχωριστούν σε λεπτά, ανθεκτικά νήματα. Χρησιμοποιείται συχνά για την ενίσχυση τσιμέντου και άλλων υλικών. Όμως πρόκειται για μια εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία (που έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο κατηγορίας 1Α στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, τη συσκευασία και την επισήμανση των χημικών ουσιών).
Αν προϊόντα που περιέχουν αμίαντο διαταραχθούν, είναι δυνατή η εισπνοή μικρών ινών, πράγμα που οδηγεί με την πάροδο του χρόνου σε ασθένειες όπως η αμιαντίαση, το μεσοθηλίωμα και άλλες μορφές καρκίνου. Οι αιωρούμενες ίνες αμιάντου που εισπνέονται, προκαλούν μεσοθηλίωμα και καρκίνο του πνεύμονα, με μέση χρονική καθυστέρηση 30 ετών μεταξύ της έκθεσης και των πρώτων συμπτωμάτων της νόσου.Ο αμίαντος λοιπόν, αποτελεί ακόμη μεγάλη απειλή για την υγεία, ιδίως όταν τα υλικά που περιέχουν αμίαντο διαταράσσονται και οι ίνες απελευθερώνονται και εισπνέονται, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ανακαινίσεων.
ΕΕ: Ο καρκίνος λόγω έκθεσης σε καρκινογίνες ουσίες στον χώρο εργασίας είναι η πρώτη αιτία θανάτων που συνδέονται με την εργασία
Μόνο το 2019, περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι στην ΕΕ έχασαν τη ζωή τους λόγω προηγούμενης έκθεσης στον αμίαντο κατά την εργασία.Εκτιμάται ότι 4,1 έως 7,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι εκτίθενται επί του παρόντος στον αμίαντο, από τους οποίους το 97% εργάζεται στον κατασκευαστικό τομέα και το 2% στη διαχείριση αποβλήτων. Για να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι που απορρέουν από τον αμίαντο, τα τελευταία 40 χρόνια η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για να περιορίσει και στη συνέχεια να απαγορεύσει, το 2005, κάθε χρήση αμιάντου.
Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία από την έκθεση στον αμίαντο, είναι αναγκαία για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, με παράλληλη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης και εργασίας.Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και της φιλοδοξίας της ΕΕ για αύξηση του ποσοστού ανακαίνισης των κτηρίων.
Οι ανακαινίσεις θα βελτιώσουν την υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων, ενώ θα μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Ωστόσο, θα αυξήσουν επίσης τους κινδύνους έκθεσης στον αμίαντο, ιδίως για τους εργαζομένους στον κατασκευαστικό τομέα.
Η δράση τη Κομισιόν για την υγεία
Η Κομισιόν προβαίνει σε μια σειρά από ενέργειες και δράσεις, οι οποίες αποτελούν μέρος του πυλώνα πρόληψης του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, με στόχο να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση και του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
Μεταξύ αυτών των δράσεων, περιλαμβάνεται ο καθορισμός μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για τη δημόσια υγεία με στόχο την καλύτερη στήριξη των θυμάτων ασθενειών που σχετίζονται με τον αμίαντο, την καλύτερη προστασία των εργαζομένων, τη βελτίωση της ενημέρωσης σχετικά με τον αμίαντο στα κτήρια, αλλά και την εξασφάλιση ασφαλούς απόρριψης του αμιάντου και μηδενικής ρύπανσης.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν θα αναθεωρήσει το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων, κατασκευών και κατεδαφίσεων, και τις κατευθυντήριες γραμμές για τους ελέγχους αποβλήτων πριν από τις εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης κτηρίων και θα δρομολογήσει μελέτη για τον εντοπισμό πρακτικών διαχείρισης των αποβλήτων αμιάντου και νέων τεχνολογιών επεξεργασίας.